Izen ematea beharrezkoa da eta piztutako interes handiari erantzuteko lekua aldatu behar izan dute
ELORRIO | 1955etik aurrera, Euskal Herrian hainbat proiektu kooperatibista jarri ziren abian eta giro horretan sortu zen Elorrion Funcor kooperatiba. Funcor, galdategia batetik eta bestetik, nekazal makinaria ekoizten zuen kooperatiba izan zen. Atzerrira teknologia esportatu zuen estatu espainiarreko lehenengo empresa izan zen. Euskal Herriko lehenengo doako ikastola sortu zuen, eta ondoren ikasketak egiten laguntzeko bekak eman ere bai. Garai hartan, Suedian zuten moduko gizarte laguntza autogestionatu sistema osatu zuten.
Kultur munduan ere bere alea utzi zuen. Jorge Oteizaren asmoekin bat eginda, umeei zuzenduta artearen esperimentaziorako unibertsitatea abian jartzeko saiakera egin zen Elorrion. Ama lur (1968) filmearen finantziazioan ere zeresana izan zuen. Elorrioko Arriola antzokiaren sorreran ere egin zuen
ekarpena. Eta 60ko hamarkadan, Funcorri esker, Elorriok txirrindulari talde profesionala izan zuen.
Azpimarratzekoa da, bestetik, Funcor Laboral Kutxaren sorreran izan zela.
Lekua: Elorrioko Alkartu elkarte gastronomikoan (Berriotxoa 27)
Ordua: 10:30-13:00
Izena ematea: gerediaga@gerediaga.eus / 946818066
Andoni Esparza Gallastegi – Sortzailea
Andoni Esparza Gallastegik sortu zuen Funcor Elorrion 23 urte zituela. Aurten betetzen dira 10 urte hil zela ( 2012ko ekainaren 1ean, Iruñan). Enpresa familia baten hazitakoa, bizitza osoan zehar empresa proiektu ugari sustatu eta lagundu zituen beti kooperatibimosaren baloreak ardatz hartuta.
Funcor (Elorrio) eta Euskaldunak (Martzilla) kooperatibak izan ziren bere enpresa ekimen garrantzitsuenak.
Esparzaren ideia kooperatibismo herrikoi bat egitea izan zen; herrian ardatza jarrita, teknologian eta ekonomian ezezik, kulturan eta hezkuntza ere indarrak jarri behar zirela sinistuta lan egin zuen. 1970era arte iraun zuen Andoni Esparzaren proiektuak Elorrion. Funcorren diruen erabilera ez egokia leporatuta bere kontrako salaketa jarri zuten.
Ekainak 4 – Jardunaldia
Goiz bateko jardunaldian, Funcor izan zena ezagutzera emateko hainbat hitzaldi labur izango dira. Andoni Esparza Gallastegi sortzailearen profila eta Funcorrek abian ipinitako ekimen ezberdinak aipatuko dira. Izan ere, gizarteko arlo ezberdinetan eragin zuen Elorrion
Andoni Esparza Gallastegi Gizartegintza Elkarteak antolatutako jardunaldia da, eta Elorrioko Udala, Laumunarrieta 1937 Memoria Elkartea eta Gerediaga Elkartea dira laguntzaile.
Leku aldaketa: Elorrioko Alkartu elkarte gastronomikoan (Berriotxoa 27)
Ordua: 10:30-13:00
Izena ematea: gerediaga@gerediaga.eus / 946818066
Andoni Aizpuruk aurkeztutako hitzaldi laburrak izango dira. Hona hemen jardunaldiko hitzaldiak eta hizlariak:
“Funcor. Zer gertatu zen?” – Andoni Basabe
Andoni Esparzaren ideiak, asmoak eta borrokak ezagutzeko aukera emango digu Jardunaldi honek. Funcor zer izan zen, zer eraiki nahi zuen, Elorrion hasi eta Euskal Herri osorako, eta nola galdu zen proiektua.
“Andoni Esparza y Funcor. La persona y su obra” – Julia Itoiz
Funcor enpresa-esperimentu paregabea izan zen. Ohiz kanpoko norbaiten irudimen eta grinaren fruitua.
“Funcor ikastetxea eta “Credito al honor” – Iñigo Agirre
Funcor ikastetxea aitzindaria izan zen Elorrion, diktadura frankistaren garaian, euskarazko irakaskuntzaren sorreran. Eta ez derrigorrezko hezkuntza etapan bakarrik, baita oinarrizko lau batxilergoetan ere. Andoni Esparzak gizartearen sustapenerako zuen interesa areagotuz, «ohorezko kredituek» Unibertsitatera sarbidea ahalbidetu zuten, baliabide ekonomiko faltagatik ezin zutenei.
“Elorrioko Eskola Esperimentala. Proiektu pedagogiko esperimental bat” – Mikel Onandia
1960ko hamarkada erdialdean, diktadura frankista betean eta euskal kultur pizkundearen testuinguruan, aurrekari gabeko proiektu pedagogiko bat definitu zen Elorrion. Funcor kooperatibaren baitan, Jorge Oteizaren eta Andoni Esparzaren elkarlanaren ondorio, Jose Antonio Sistiaga eta Esther Ferrer artistek Célestin Freinet pedagogo frantsesaren lana abiapuntu hartuta
Elorrioko Eskola Esperimentala jarri zuten martxan, ekimen labur bezain aurreratua.
“Funcor: Txirrindularien lantegia” – Rikardo Ajuria
1961 eta 1962 urteko denboraldietan jardun zuen Funcor txirrindulari talde profesionalak. 2001ean, taldearen ibilbideari buruzko liburua argitaratu zen eta Ricardo Ajuria izan zen egileetako bat. Urte biko ibilbide oparoari errepasoa egingo dio.
“Funcor eta Mondragon, bi eredu kooperatibo kontrajarriak” – Jabier Lertxundi
Mondragon Taldearen prestakuntza eta garapen estrategikoari buruzko ikerketa lan sakon baten emaitza den liburua argitaratuta dauka Jabierrek, Elorrioko Funcorren kontrajarria izan zena.
Andoni Esparza Gallastegi Gizartegintza Elkartea
2012an sortutako taldea da. Euskal Herriaren etorkizunaz kezkatuta, gure izatea eta nortasuna berreskuratu eta indartzeko asmoa dauka. Andoni Esparzak eta berak sustatutako kooperatibismoaren inguruan elkartu zen pertsona talde bat izan zen sortzailea. Elkartearen xedea Andoni Esparza zenak hasitako ibilbideari jarraipena ematea da, euskal izatearen ezaugarriak eta baloreak kontuan hartuta, pertsonetan eta kooperatibismoan oinarritutako Euskal Herriaren eraikuntza.
